Krajowy Program Rozwiązywania Problemu Bezdomności

Krajowy Program Rozwiązywania Problemu Bezdomności - pierwsze spotkanie. 27 lutego 2013 roku w siedzibie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej odbyło się pierwsze spotkanie przedstawicieli sektora publicznego i pozarządowego dotyczące przygotowania projektu Krajowego Programu Rozwiązywania Problemu Bezdomności. Powstanie i przyjęcie takiego programu jest jedną z rekomendacji systemowych projektu „Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej” zadanie nr 4 - w zakresie standaryzacji pracy z bezdomnymi w tym: opracowanie modelu Gminny Standard Wychodzenia z Bezdomności. W przeciwieństwie do wielu krajów europejskich, Polska nie posiada własnej strategii, planu czy programu odnoszącego się do zagadnienia bezdomności. Pomimo dotkliwej skali problemu i niezwykle kosztownych konsekwencji bezdomności brakuje w Polsce ogólnokrajowego planu rozwiązywania tego problemu. W latach 2008-2009 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej podjęło próbę stworzenia „Krajowej Strategii Wychodzenia z Bezdomności”, w 2009 roku zdecydowano się zmienić nazwę i zakres dokumentu na „Krajowy Program Wychodzenia z Bezdomności i Rozwoju Budownictwa Socjalnego na lata 2009-2015”. Ostatecznie jednak opracowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej program, zawierający elementy strategii, nie został przyjęty. Istniejące regulacje prawne i systemowe, realizowane programy i projekty stanowią raczej elementy rozproszonej i nie scalonej polityki społecznej. Po 20 latach od przemian demokratycznych, w 2013 roku na arenie polityki wobec bezdomności, wciąż brakuje całościowego planu postępowania, strategii, która nie tylko porządkowałaby dotychczasowe działania państwa ale również wyznaczała cele na przyszłość i proponowała narzędzia pozwalające na ich realizację.

 Krajowy Program Rozwiązywania Problemu Bezdomności - zadania

Zadaniem pierwszego spotkania było: - umiejscowienie krajowego programu w szerszej perspektywie strategicznych zadań dla Polski w latach 2014-2020 (udział MRR i MPiPS) - zapoznanie się z doświadczeniami zagranicznymi - zapoznanie się istniejącymi dokumentami strategicznymi w Polsce oraz doświadczeniami w zakresie polskich prób ustanowienia programu wychodzenia z bezdomności - ustalenie ostatecznego składu zespołu oraz terminów spotkań - ustalenie harmonogramu i zakresu pracy - rozpoczęcie dyskusji nad zakresem krajowego programu (misja, cele, priorytety)  

 Krajowy Program Rozwiązywania Problemu Bezdomności - uczestnicy

W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, samorządów terytorialnych i organizacji pozarządowych. Celem pierwszego spotkania było rozpoczęcie dyskusji nad potrzebą wypracowania i wdrożenia dedykowanego programu krajowego poświęconego problematyce bezdomności. Uczestnicy spotkania próbowali umiejscowić niniejszy program w szerszej perspektywie strategicznych zadań dla Polski w latach 2014-2020, w tym w perspektywie finansowej funduszy Unii Europejskiej. Uczestnicy zapoznali się z dotychczasowymi próbami powołania takiego programu. W latach 2008-2009 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej podjęło próbę stworzenia „Krajowej Strategii Wychodzenia z Bezdomności”, w 2009 roku zdecydowano się zmienić nazwę i zakres dokumentu na „Krajowy Program Wychodzenia z Bezdomności i Rozwoju Budownictwa Socjalnego na lata 2009-2015”. Ostatecznie jednak opracowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej program, zawierający elementy strategii, nie został przyjęty. W przeciwieństwie do wielu krajów europejskich, Polska nie posiada własnej strategii, planu czy programu odnoszącego się do zagadnienia bezdomności. Podczas spotkania przedstawiono istniejące strategie zwalczania bezdomności w takich krajach jak: Australia, Kanada i Stany Zjednoczone, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Irlandia, Holandia, Norwegia, Portugalia, Szwecja, Wielka Brytania. Zaprezentowano także szereg inicjatyw instytucji Unii Europejskiej zachęcających i wspierających kierunek tworzenia krajowych zintegrowanych strategii ukierunkowanych na zwalczanie problemu bezdomności.

 Krajowy Program Rozwiązywania Problemu Bezdomności - tematy

Główne wątki problemowe podniesione podczas spotkania: 1. Korelacja i zasadność powstania projektu Krajowego Programu Rozwiązywania Problemu Bezdomności w kontekście przygotowywanego właśnie obligatoryjnego dla Polski w kontekście przyszłej perspektywy finansowej UE 2014-2020 Krajowego Programu Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu. 2. Ujęcie problemu bezdomności w szerszej zintegrowanej polityce społecznej z uwzględnieniem pomocy i integracji społecznej, zatrudnienia, edukacji, zdrowia, ze szczególną i wiodącą rolą mieszkalnictwa, jak kluczowego obszaru dla prewencji i procesu wychodzenia z bezdomności. 3. Kompleksowe podejście do zagadnienia bezdomności, uwzględnianie problemu wykluczenia mieszkaniowego. Holistyczne podejście do problematyki rozwiązywania problemu bezdomności wymaga zaprogramowania zadań w obszarze Prewencji (tak by ograniczać skalę zagrożenia bezdomnością), Interwencji (ratowanie zdrowia i życia, tak by pomoc kryzysowa i interwencyjna miała charakter krótkofalowy) Integracji (tak by jak największa liczba osób doświadczających problemu wychodziła z bezdomności). 4. Potrzeba zapewnienia udziału i partycypacji szerokiego środowiska wszystkich interesariuszy w procesie tworzenia projektu Krajowego Programu Rozwiązywania Problemu Bezdomności. Zapewnienie mechanizmów konsultacji i współudziału. 5. Rzetelna diagnoza problemu bezdomności i wykluczenia mieszkaniowego jako punkt wyjścia do programowania celów, priorytetów i zadań. Jednocześnie rozwój i wzmacnianie nurtu badań nad problematyką bezdomności (w oparciu o badania ilościowe, jakościowe, rejestry i bazy danych) w celu tworzenia adekwatnych instrumentów walki z bezdomnością. 6. Zapewnienie mechanizmów monitorowania i ewaluacji wdrażanych polityk wobec bezdomności ze szczególnym uwzględnieniem badania efektywności i skuteczności rozwiązań. 7. Podnoszenie dostępu i jakości usług skierowanych do osób bezdomnych, między innymi poprzez standaryzację usług czy uporządkowanie kwestii odpowiedzialności samorządów za wsparcie i pomoc ludziom bezdomnym. 8. Włączenie i uwzględnienie problematyki mieszkalnictwa, bezdomności i wykluczenia mieszkaniowego w projektowane dokumenty operacyjne dla przyszłej perspektywy finansowej 2014-2020 Krajowy Program Rozwiązywania Problemu Bezdomności W tym artykule wykorzystano cytaty z tego wpisu.